Een sterke teamcoach werkt methodisch. Niet door één vaste aanpak te volgen, maar door gericht te kiezen welke werkvorm, interventie of methodiek op dat moment het team het meest dient. Hieronder vind je 20 beproefde methodieken die een teamcoach kan inzetten om zijn of haar team te ondersteunen.
1 Teamopstellingen en organisatieopstellingen
Met een teamopstelling of organisatieopstelling worden relaties, posities en spanningsvelden letterlijk zichtbaar in de ruimte. De teamcoach ziet waar energie stroomt of stagneert en helpt het team om nieuwe perspectieven te vinden.
2. Quickscan teameffectiviteit
Een korte en gestructureerde analyse van hoe het team functioneert op vlak van communicatie, samenwerking en resultaatgerichtheid. De quickscan maakt zichtbaar waar het team krachtig is en waar ontwikkeling nodig is.
3. SHIFT!-model
Een praktisch model dat helpt om teamdoelen scherp te stellen en richting te geven aan het proces. Het nodigt teams uit om samen te bepalen welke verschuiving – of "shift" – nodig is om verder te groeien.
4. Teamrollen van Belbin
Elk teamlid brengt eigen kwaliteiten en valkuilen mee. Het Belbin-model maakt die verschillende rollen zichtbaar, zodat teams leren hoe die verscheidenheid hun samenwerking kan versterken in plaats van bemoeilijken.
5. Roos van Leary
De Roos van Leary is een methodiek die beschrijft hoe gedrag van de één een reactie bij de ander uitlokt, gebaseerd op een cirkel met twee assen: een verticale voor dominantie (boven) en onderdanigheid (onder) en een horizontale voor samenwerking (rechts) en tegenwerking (links).
6. Kernkwadranten van Daniel Ofman
Met de kernkwadranten van Ofman ontdekken teamleden hun kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën. Het gesprek hierover brengt begrip en mildheid in de samenwerking tussen de leden van het team.
7. Conflictstijlen en de-escalatiemethoden
Conflicten horen bij elk team. Door de verschillende manieren van omgaan met spanning te leren herkennen, kunnen teams conflicten gebruiken als bron van groei in plaats van verdeeldheid. Lees ook: Waarom veel managers conflicten vermijden (en waarom dat niet werkt).
8. Consent besluitvorming
In plaats van bij het nemen van een beslissing enkel te stemmen, gaat consent besluitvorming over het nemen van beslissingen waar niemand wezenlijk bezwaar tegen heeft. Het verhoogt betrokkenheid en zorgt voor gedragen beslissingen.
9. Deep Democracy
Een krachtige methode om alle stemmen in het team te horen, ook de minder populaire. Deep Democracy helpt om spanning bespreekbaar te maken en besluiten te nemen waarin iedereen zich gehoord voelt.
10. Systemisch werken met teams
De teamcoach kijkt niet enkel naar gedrag, maar naar het bredere systeem: wat speelt er onder de oppervlakte, welke patronen herhalen zich en welke plek neemt elk lid in? Dankzij het systemisch werken met teams worden dieperliggende oorzaken zichtbaar. Lees ook: Werken met systemen: zo beïnvloed je de onderstroom.
11. Stakeholderanalyse
Elk team maakt deel uit van een groter geheel. Met een stakeholderanalyse brengt de teamcoach verwachtingen en invloeden van buiten het team in kaart, zodat afstemming en samenwerking verbeteren.
12. Root cause analyse
Wanneer teams vastlopen, helpt deze methode om voorbij de symptomen te kijken. Ze brengt de onderliggende oorzaken van problemen aan het licht, waardoor duurzame oplossingen mogelijk worden.
13. Oplossingsgericht coachen
In plaats van te blijven hangen in wat niet werkt, legt deze aanpak de focus op wat al goed gaat en hoe dat versterkt kan worden. Het vergroot motivatie en eigenaarschap in het team. Meer informatie over coaching methodieken vind je in deze blog: Soorten coaching en krachtige coaching technieken.
14. Socratisch coachen
Door gerichte en onderzoekende vragen te stellen, helpt de teamcoach het team om zelf tot inzicht te komen. Deze methode stimuleert reflectie en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Meer informatie over soorten coaching vind je in deze blog: Soorten coaching en krachtige coaching technieken.
15. Spiral Dynamics
Deze theorie helpt teams inzicht te krijgen in de waarden en drijfveren die hun gedrag en communicatie beïnvloeden. Het bevordert begrip voor verschillen en maakt collectieve groei mogelijk.
16. Transactionele Analyse
Transactionele Analyse (TA) is een communicatiemodel dat inzicht biedt in de interactie tussen mensen en hun persoonlijkheidspatronen. De theorie richt zich op de drie ego-toestanden (Ouder, Volwassene, Kind) en de uitwisselingen (transacties) daartussen om effectievere communicatie en grotere autonomie te bevorderen.
17. Machts- en leiderschapsdynamieken
De teamcoach maakt zichtbaar hoe macht en verantwoordelijkheid in het team verdeeld zijn. Dat zorgt voor meer openheid en voorkomt dat irritaties blijven sudderen.
18. Kernwaardenonderzoek
Door samen te onderzoeken wat voor het team écht belangrijk is, ontstaat een gemeenschappelijke basis voor samenwerking en besluitvorming. Waarden geven richting en betekenis aan het dagelijks werk.
19. Intervisie
Een reflectieve werkvorm waarin teamleden en teamcoach samen praktijkervaringen bespreken en leren van elkaar. Intervisie helpt om patronen te herkennen en elkaar te versterken. Meer informatie over intervisie vind je in deze blogs: Wat is intervisie en hoe werkt het?, Een overzicht van 15 intervisie methoden, Creatieve intervisie methoden, Oplossingsgerichte intervisie methoden en Reflectieve intervisie methoden.
20. Virtuele teamcoaching
Ook online teams hebben behoefte aan verbinding en vertrouwen. Virtuele werkvormen helpen om in digitale context aandacht te geven aan contact, duidelijkheid en samenwerking.
Een ervaren teamcoach kiest niet zomaar een methodiek, maar voelt aan wat het team op dat moment nodig heeft. Dat vraagt niet enkel kennis, maar ook aanwezigheid, scherpte en moed om te vertragen wanneer het spannend wordt.
