Deze website maakt gebruik van cookies.
Bekijk cookiebeleid.NLP staat voor NeuroLinguïstisch Programmeren. Het is een methode waarmee je leert hoe je gedachten, gevoelens, taal en gedrag met elkaar samenhangen. Het idee is dat je kan ontdekken hoe je denkt, handelt en communiceert en dat je dat ook bewust kan beïnvloeden om beter te functioneren (en gelukkiger te zijn :-)).
NLP onderzoekt hoe je gedachten, taal en gedrag met elkaar verbonden zijn. ‘Neuro’ verwijst naar ons neurologisch systeem (je zintuigen en hersenen), ‘linguïstisch’ verwijst naar de rol van taal en ‘programmeren’ naar hoe je gedragingen kan herkennen en veranderen.
NLP gaat ervan uit dat je jouw beleving van de wereld creëert via je interne filters: overtuigingen, herinneringen, waarden en taalgebruik. Door die filters bewust te veranderen, kun je ander gedrag ontwikkelen en betere resultaten boeken in je leven.
In het Engels wordt NLP ook vaak aangeduid als Neuro Linguistic Programming.
NLP werd in de jaren zeventig ontwikkeld door Richard Bandler (wiskundige en informaticus) en John Grinder (taalkundige) aan de universiteit van Santa Cruz. Ze bestudeerden hoe succesvolle therapeuten zoals Virginia Satir, Milton Erickson en Fritz Perls met mensen in hun praktijk omgingen en wat hun aanpak zo effectief maakte.
Ze wouden begrijpen wat goede therapeuten precies doen zodat anderen die succesvolle aanpak ook konden leren. Zo ontstonden de eerste NLP technieken zoals ankeren, reframen en werken met representatiesystemen. Later werd NLP ook toegepast in coaching, leiderschap en onderwijs.
Sinds de begindagen blijft NLP evolueren: nieuwe technieken, toepassingen en stromingen worden voortdurend toegevoegd.
De centrale gedachte in NLP is dus dat je brein, taal en gedrag samen je ervaringen vormen en dat je die bewust kan herprogrammeren. Veel van ons gedrag verloopt immers automatisch en onbewust. NLP helpt je om die onbewuste patronen zichtbaar te maken en actief te beïnvloeden. Hieronder bespreken we enkele belangrijke NLP technieken.
Ankeren is een techniek waarbij je een bepaalde emotie koppelt aan een eenvoudige prikkel zoals een handgebaar of een aanraking op je arm. Door die 'verankering' of koppeling vaak te leggen, kan je later diezelfde emotie weer oproepen door de prikkel te activeren op het moment dat je de emotie kan gebruiken. Bijvoorbeeld rust en kalmte voor een examen of zelfvertrouwen opbouwen voor een presentatie.
Als je aan iets denkt, zie je daar vaak een beeld bij, hoor je iets of voel je iets in je lichaam. Soms is dat beeld heel groot en duidelijk, soms klein en vaag. In NLP leer je met die details spelen. Zo kan je bijvoorbeeld een angstig beeld kleiner of donkerder maken. Dat helpt om rustiger op een situatie te reageren.
Stel dat je bijvoorbeeld een presentatie moet geven en je voelt je zenuwachtig. Wanneer je eraan denkt, zie je misschien een groot, fel beeld van een volle zaal mensen die naar je staren. Dat beeld roept spanning op.
In NLP leer je om dat beeld aan te passen. Je maakt het bijvoorbeeld kleiner, duwt het verder weg, zet het in zwart-wit of laat het wazig worden. Vaak voel je dan meteen minder spanning. Je hersenen reageren namelijk anders op het aangepaste beeld en dus verandert ook je gevoel.
Reframing betekent dat je leert om op een andere manier naar een situatie te kijken. Iets dat eerst als een probleem voelde, kan door een nieuwe bril plots een kans worden. Bijvoorbeeld: een collega die ‘kritisch’ is, kan je ook bekijken als iemand die oog heeft voor kwaliteit of iemand die het beste met je voor heeft. Door je persoonlijke kijk op de situatie te veranderen, verander je ook je gevoel en gedrag erbij.
Rapport opbouwen betekent dat je aansluiting zoekt bij de ander zodat er meer vertrouwen en openheid ontstaat. In NLP doe je dat onder andere door subtiel af te stemmen op lichaamstaal, houding, ademhaling en woordgebruik van je gesprekspartner. Daardoor voelt de ander zich begrepen en ontstaat er gemakkelijker verbinding.
Wanneer mensen zich begrepen en 'gelijkgestemd' voelen (zelfs onbewust), ontstaat er sneller vertrouwen. Dat vertrouwen opent de deur naar een betere communicatie, samenwerking en openheid tot verandering.
Stel dat je als coach werkt met iemand die erg rustig en traag praat. Als jij zelf snel en enthousiast praat, kan dat botsen. Door bewust je tempo wat te vertragen en zelfs gelijkaardige woorden te gebruiken, voelt de ander zich meer op zijn gemak en ontstaat er sneller verbinding.
In NLP gaat men ervan uit dat je aan iemands oogbewegingen kan zien hoe hij of zij denkt. Niet wat iemand denkt, maar op welke manier.
Wanneer iemand bijvoorbeeld een vraag krijgt: "Hoe zag jouw slaapkamer eruit toen je tien was?", zal hij meestal even omhoog kijken. Dat komt omdat hij een beeld (een visualisatie) probeert op te roepen in zijn hoofd. Krijgt hij de vraag: "Hoe klonk de stem van je juf vroeger?", dan kijkt hij meestal opzij om het geluid 'terug te horen'.
Als coach, trainer of leidinggevende kan je met dit inzicht beter afstemmen op je gesprekspartner. Als je bijvoorbeeld 'ziet' dat iemand vooral visueel denkt (kijkt vaak naar boven), kan je meer beeldtaal gebruiken ("Zie je het al voor je?").
Opgelet: niet iedereen volgt exact dit patroon maar het kan wel een waardevolle observatietool zijn om beter te begrijpen hoe iemand informatie (meestal) verwerkt.
Bij 'ankeren' koppel je dus een specifieke lichamelijke prikkel (zoals het aanraken van een lichaamsdeel) aan een emotionele toestand (bijvoorbeeld rust of kracht).
Denk bijvoorbeeld aan een moment waarop je je sterk voelde. Herbeleef dat gevoel intens en raak ondertussen telkens hetzelfde punt op je hand aan. Na veelvuldig herhalen kan je door die aanraking het gevoel van kracht oproepen wanneer je het nodig hebt, bijvoorbeeld voor een presentatie of een moeilijk gesprek.
Dit principe van conditionering wordt in NLP vaak ingezet.
Het doel van NLP is om mensen te helpen om met meer vrijheid, vertrouwen en effectiviteit in het leven te staan. Je leert hoe je bewuster omgaat met je gedachten, gevoelens en gedrag en hoe je die actief kan beïnvloeden. NLP helpt je om heldere doelen te formuleren, belemmerende overtuigingen los te laten en jezelf op een positieve manier te 'herprogrammeren'.
Het is geen therapie waarbij je diep in het verleden graaft, maar een praktische aanpak die focust op hoe je verandering in gang zet in het hier en nu. Door inzicht in je eigen denk- en communicatiepatronen krijg je meer grip op hoe je functioneert. Dat maakt NLP bijzonder waardevol in coaching, leiderschap, teamontwikkeling en persoonlijke groei. Door NLP veelvuldig toe te passen, reageer je niet meer automatisch maar maak je bewuste keuzes die echt bij je passen.
De toepassingen van NLP zijn heel breed. Je kan NLP bijvoorbeeld gebruiken om:
NLP wordt ook toegepast binnen organisaties, bijvoorbeeld om teams beter te laten samenwerken, leiderschap te versterken en communicatie te verbeteren. NLP wordt steeds vaker ook systemisch en lichaamsgericht ingezet, bijvoorbeeld in coaching of teamontwikkeling.
Een NLP coach ondersteunt mensen bij persoonlijke of professionele groei door gebruik te maken van technieken uit het neurolinguïstisch programmeren (NLP). Anders dan een therapeut, die vaak werkt met het verleden of diepgewortelde trauma’s, richt een NLP coach zich vooral op de toekomst en op concrete verandering in het hier en nu.
De basis van NLP coaching is het idee dat je je gedachten, gevoelens en gedrag actief kan beïnvloeden. Veel mensen lopen vast in belemmerende overtuigingen, automatische reacties of vage doelen. Een NLP coach helpt om dat te doorbreken aan de hand van bijvoorbeeld krachtige gesprekstechnieken, visualisaties en mentale conditionering.
Een sessie met een NLP-coach kan verschillende doelen dienen:
De coach maakt gebruik van typische NLP technieken (zie hierboven). Daarnaast observeert een NLP-coach ook je taalgebruik, lichaamstaal en oogbewegingen om zo sneller inzicht te krijgen in je denkprocessen.
NLP coaching is vaak oplossingsgericht, kortdurend en praktisch. Je hoeft niet alles 'uit te praten', maar je gaat meteen aan de slag met hoe het anders kan. Met als resultaat meer innerlijke rust, een betere communicatie en meer grip op je gedrag.
Hoewel NLP veel mensen helpt en wereldwijd wordt toegepast in coaching, communicatie en persoonlijke ontwikkeling, zijn er ook enkele kanttekeningen te maken.
Allereerst is NLP niet stevig wetenschappelijk onderbouwd. De theoretische modellen zijn nooit grondig gevalideerd en er is weinig hard bewijs voor de effectiviteit van de technieken als geheel. Sommige beweringen zijn onvoldoende gefundeerd en de wetenschappelijke wereld blijft kritisch.
Dat betekent niet dat neurolinguistisch programmeren geen waarde heeft. Veel methodieken in coaching en persoonlijke ontwikkeling, zoals systemisch werk, lichaamsgericht werken of rituelen, zijn moeilijk in klassieke wetenschappelijke modellen te vangen, maar leveren in de praktijk wel degelijk sterke resultaten op. Niet alles wat werkt, laat zich meten. NLP sluit aan bij hoe mensen écht leren en veranderen: via ervaring, beleving en inzicht. Het is juist die ervaringsgerichte aanpak die veel mensen aanspreekt en activeert.
Daarnaast is de NLP opleidingsmarkt in de loop der jaren sterk gecommercialiseerd. Opleidingen verschillen sterk in kwaliteit, sommige trainers missen voldoende didactische of psychologische bagage en niet elke aanpak gaat voldoende de diepte in. In bepaalde programma’s worden technieken als eenvoudige ‘trucjes’ voorgesteld of worden snelle resultaten beloofd, wat afbreuk doet aan het potentieel van NLP.
Een degelijke NLP opleiding is dus essentieel. Kies bewust voor een training die oog heeft voor ethiek en diepgang. Combineer NLP bij voorkeur met andere 'stromingen' binnen coaching, zoals systemisch werk, lichaamsgericht werken of oplossingsgericht coachen, zodat je steviger staat als coach of begeleider.
Wil je je verder verdiepen in NLP? Deze boeken bieden een goede introductie en verdieping:
Neurolinguïstisch programmeren heeft onmiskenbaar een grote invloed gehad op het werkveld van coaching, communicatie en gedragsverandering. Veel inzichten en technieken uit NLP vinden vandaag hun weg naar bredere methodes en opleidingen. Bij HRD Academy bieden we zelf geen NLP opleidingen aan. Onderstaande opleidingen zijn inhoudelijk verwant aan NLP en/of steunen deels op inzichten uit NLP:
Deze website maakt gebruik van cookies.
Bekijk cookiebeleid.