Ankeren
Ankeren is een techniek waarbij je een bepaalde emotie koppelt aan een eenvoudige prikkel zoals een handgebaar of een aanraking op je arm. Door die 'verankering' of koppeling vaak te leggen, kan je later diezelfde emotie weer oproepen door de prikkel te activeren op het moment dat je de emotie kan gebruiken. Bijvoorbeeld rust en kalmte voor een examen of zelfvertrouwen opbouwen voor een presentatie.
Submodaliteiten veranderen
Als je aan iets denkt, zie je daar vaak een beeld bij, hoor je iets of voel je iets in je lichaam. Soms is dat beeld heel groot en duidelijk, soms klein en vaag. In NLP leer je met die details spelen. Zo kan je bijvoorbeeld een angstig beeld kleiner of donkerder maken. Dat helpt om rustiger op een situatie te reageren.
Stel dat je bijvoorbeeld een presentatie moet geven en je voelt je zenuwachtig. Wanneer je eraan denkt, zie je misschien een groot, fel beeld van een volle zaal mensen die naar je staren. Dat beeld roept spanning op.
In NLP leer je om dat beeld aan te passen. Je maakt het bijvoorbeeld kleiner, duwt het verder weg, zet het in zwart-wit of laat het wazig worden. Vaak voel je dan meteen minder spanning. Je hersenen reageren namelijk anders op het aangepaste beeld en dus verandert ook je gevoel.
Heretikettering (reframing)
Reframing betekent dat je leert om op een andere manier naar een situatie te kijken. Iets dat eerst als een probleem voelde, kan door een nieuwe bril plots een kans worden. Bijvoorbeeld: een collega die ‘kritisch’ is, kan je ook bekijken als iemand die oog heeft voor kwaliteit of iemand die het beste met je voor heeft. Door je persoonlijke kijk op de situatie te veranderen, verander je ook je gevoel en gedrag erbij.
Rapport
Rapport opbouwen betekent dat je aansluiting zoekt bij de ander zodat er meer vertrouwen en openheid ontstaat. In NLP doe je dat onder andere door subtiel af te stemmen op lichaamstaal, houding, ademhaling en woordgebruik van je gesprekspartner. Daardoor voelt de ander zich begrepen en ontstaat er gemakkelijker verbinding.
Wanneer mensen zich begrepen en 'gelijkgestemd' voelen (zelfs onbewust), ontstaat er sneller vertrouwen. Dat vertrouwen opent de deur naar een betere communicatie, samenwerking en openheid tot verandering.
Stel dat je als coach werkt met iemand die erg rustig en traag praat. Als jij zelf snel en enthousiast praat, kan dat botsen. Door bewust je tempo wat te vertragen en zelfs gelijkaardige woorden te gebruiken, voelt de ander zich meer op zijn gemak en ontstaat er sneller verbinding.
Oogbewegingen observeren
In NLP gaat men ervan uit dat je aan iemands oogbewegingen kan zien hoe hij of zij denkt. Niet wat iemand denkt, maar op welke manier.
Wanneer iemand bijvoorbeeld een vraag krijgt: "Hoe zag jouw slaapkamer eruit toen je tien was?", zal hij meestal even omhoog kijken. Dat komt omdat hij een beeld (een visualisatie) probeert op te roepen in zijn hoofd. Krijgt hij de vraag: "Hoe klonk de stem van je juf vroeger?", dan kijkt hij meestal opzij om het geluid 'terug te horen'.
Als coach, trainer of leidinggevende kan je met dit inzicht beter afstemmen op je gesprekspartner. Als je bijvoorbeeld 'ziet' dat iemand vooral visueel denkt (kijkt vaak naar boven), kan je meer beeldtaal gebruiken ("Zie je het al voor je?").
Opgelet: niet iedereen volgt exact dit patroon maar het kan wel een waardevolle observatietool zijn om beter te begrijpen hoe iemand informatie (meestal) verwerkt.
