7 Competenties van een Professioneel Trainer

Professioneel trainen gaat over veel meer dan inhoud overbrengen. Het vraagt om een verfijnde combinatie van didactische kennis, communicatieve vaardigheden, groepsdynamische competenties, organisatorisch inzicht en een flinke dosis zelfreflectie. De verwachtingen ten aanzien van trainers zijn de voorbije jaren sterk geëvolueerd. De lat ligt hoog: deelnemers willen impact, opdrachtgevers willen resultaat en leertrajecten en -vragen worden steeds complexer.

Op basis van onze 15 jaar ervaring met het organiseren van train the trainer opleidingen, brachten we 7 kerncompetenties van de business trainer in kaart.  Ze vormen samen het fundament van het beroep en zijn tegelijk een uitnodiging tot groei. 

1. Je bent inhoudelijk expert in je eigen vakgebied en in aanpalende domeinen.  Je beheerst je vak tot in de diepte, hebt kennis van verwante domeinen en legt linken waar mogelijk en nuttig.
2. Je organiseert efficiënt en handelt als een ondernemer.  Je houdt overzicht over de planning, het materiaal, de logistiek, de organisatie en de administratie en zorgt dat alles vlot draait.  Daarnaast zie je kansen en zet je je aanbod helder en overtuigend in de markt naar interne en/of externe klanten.
3. Je vertrekt vanuit de beginsituatie van de deelnemers en voert een professionele behoeftenanalyse uit.  Je neemt de bestaande situatie, de voorkennis en de ervaring van de deelnemers als vertrekpunt en analyseert hun leerbehoeften zodat je training perfect aansluit bij wat nodig is.
4. Je ontwerpt doelgerichte, activerende en motiverende trainingen.  Je vertaalt concrete leerdoelen (op het juiste niveau!) in relevante inhoud, interactieve en activerende werkvormen en aantrekkelijk didactisch materiaal.  Daarbij maak je doordacht gebruik van digitale tools en zorg je voor een logische didactische opbouw die deelnemers activeert vanaf het begin.  Dit trainingsontwerp resulteert in een praktisch en professioneel draaiboek van de training.
5. Je begeleidt deelnemers doelgericht en met bezieling in hun leerproces.  Je stemt je aanpak af op het beginniveau van de groep, je speelt flexibel en doelgericht in op groepsdynamieken en op wat zich tijdens de training aandient.  Je hanteert activerende werkvormen, zet leermiddelen en tools doelgericht in, geeft gerichte feedback en stimuleert diepgaand leren. Ook met veeleisende deelnemers ga je efficiënt om.  Je differentieert waar nodig zodat elke deelnemer optimaal kan leren.
6. Je evalueert de ontwikkeling van deelnemers en stimuleert transfer naar de praktijk.  Je beoordeelt of de leerdoelen bereikt zijn en grijpt in waar nodig om bij te sturen of te remediëren.  Je volgt de ontwikkeling van deelnemers op en zet gerichte acties op om het geleerde actief te verankeren in de werkcontext.  Zo vergroot je de toepasbaarheid en het leereffect van je training.
7. Je reflecteert professioneel en groeit voortdurend als professioneel trainer.  Je staat open voor feedback van deelnemers, opdrachtgevers en collega's.  Je evalueert je trainingen kritisch, reflecteert over je eigen functioneren en vertaalt dit naar concrete verbeteracties.  Zo blijf je jezelf en je trainingsaanbod versterken.

Niemand beheerst deze 7 competenties vanaf dag één natuurlijk. Professioneel trainerschap is een vak waarin je blijft groeien.  Deze competenties geven je taal en structuur om stil te staan bij je sterktes, je leerpunten en je volgende stap. Ze helpen je om scherper te kijken naar je eigen praktijk, gerichter feedback te vragen en met meer zelfvertrouwen je rol op te nemen.  Ze vormen dan een waardevol referentiekader voor wie zichzelf wil versterken via een train the trainer traject.

Wil je weten waar jouw sterktes liggen en waar je nog kunt groeien als trainer? We ontwikkelden een Zelfscan voor de Professioneel Trainer waarmee je jezelf eenvoudig kan inschatten op elk van de 7 competenties.

Voorbeeld - Competentie 1: Inhoudelijke expertise

• Ik beheers mijn vakgebied inhoudelijk en blijf op de hoogte van ontwikkelingen.
• Ik leg relevante linken met aanpalende of verwante domeinen.
• Ik kan complexe informatie helder en toepasbaar overbrengen.
• Ik pas mijn inhoud aan aan het niveau van de deelnemers.
• Ik blijf mezelf inhoudelijk verdiepen en actualiseren.
• Totaalscore competentie 1: …… / 10

Benieuwd hoe jij scoort op alle 7 competenties? 

• In deze blog Zelfscan Professioneel Trainer vind je het volledige overzicht, inclusief score-instructies en interpretatie.
• Wil je deze competenties verdiepen en echt in de vingers krijgen? In onze Opleiding tot Professioneel Trainer ontwikkel je elk van deze competenties stap voor stap, met veel praktijk en gerichte feedback van toptrainers.
• Een overzicht van ons uitbreid train the trainer aanbod vind je hier: Train the trainer opleidingen bij HRD Academy.