Een overzicht van 15 intervisie methoden

Een intervisie methode is een gestructureerde manier om collega’s of vakgenoten samen te brengen rond een vraagstuk of een uitdaging in de praktijk.  Intervisie is een gesprek tussen collega's waarin één iemand een praktijkvraag inbrengt en de anderen helpen door vragen te stellen, mee te denken en ervaringen te delen.  Het doel is om samen tot nieuwe inzichten of oplossingen te komen die de inbrenger in zijn praktijk kan toepassen.  

Voor meer basisinformatie over wat intervisie precies is en hoe je het succesvol kan inzetten, verwijs ik graag naar deze blog: Wat is intervisie en hoe werkt het?

Afhankelijk van het doel, de situatie en de groep kan je een andere intervisieaanpak kiezen: soms meer oplossingsgericht, soms meer creatief of reflectief. Door te variëren in intervisie methoden hou je de sessies fris en sluit je beter aan bij de leerstijl en energie van de deelnemers.

In deze overzichtsblog krijg je een beknopte beschrijving van 15 veelgebruikte intervisie methoden, zodat je snel kan zien welke aanpak bij jou en jouw situatie past. De intervisie werkvormen worden in aparte artikels uitgebreider uitgewerkt, met duidelijke stappenplannen die je meteen kan gebruiken in de praktijk.  Klik dus zeker door op een intervisie methode die je aanspreekt.

Incidentmethode

Een intervisiewerkvorm waarbij de inbrenger een concreet en recent incident inbrengt. De groep stelt eerst uitsluitend verhelderende vragen om het incident volledig te begrijpen voordat er adviezen volgen. Het onderscheidende van deze intervisie methode is dat het probleem echt actueel is en de analyse heel precies verloopt, waardoor oplossingen direct toepasbaar zijn.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze methodiek in de blog: Oplossingsgerichte intervisie methoden.

Vijfstappenmethode

Deze intervisie methode verloopt via vijf duidelijke fasen: inbreng, vragen stellen, analyseren, oplossingen formuleren en afronden. Het verschil met andere methoden is de strakke volgorde, waardoor het gesprek efficiënt en doelgericht blijft. Ideaal voor groepen die van structuur houden en nog weinig ervaring hebben met intervisie.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie methode in de blog: Oplossingsgerichte intervisie methoden.

Balintmethode

De inbrenger vertelt kort over de relatie met een collega, medewerker, coachee of andere betrokkene of over iets wat daarin gebeurd is. Daarna stelt de groep enkele korte vragen. Vervolgens bespreekt de groep vrijuit wat hen opvalt op het vlak van emoties, over aannames van de inbrenger en over de relatie tussen inbrenger en betrokkene, terwijl de inbrenger zwijgt en luistert. Na afloop geeft de inbrenger aan wat herkenbaar of nieuw was. Deze aanpak is krachtig om emotionele lading en onderliggende dynamiek tussen mensen te onderzoeken. Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie werkvorm in de blog: Oplossingsgerichte intervisie methoden.

Vijfvragenmethode

In deze intervisie werkvorm stelt de groep de inbrenger exact vijf gerichte vragen, die vooraf zijn bepaald of gezamenlijk gekozen. Daarna bespreekt men samen de antwoorden en mogelijke vervolgstappen. Deze methode dwingt tot scherpe vraagstelling en voorkomt eindeloze discussies. Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie methodiek in de blog: Oplossingsgerichte intervisie methoden.

O.A.S.E.-methode
Een methode waarin vier fasen centraal staan: Oriëntatie (situatie beschrijven), Analyse (oorzaken en factoren zoeken), Structureren (verbanden leggen) en Evaluatie (oplossingen of acties kiezen). Het eigene aan de O.A.S.E.-methode is dat het een zeer gestructureerde en analytische intervisie methode is, waarbij je stap voor stap door een vaste volgorde van vier fasen gaat: Oriëntatie, Analyse, Structureren en Evaluatie.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze methode in de blog: Oplossingsgerichte intervisie methoden.

Waarderende intervisie

Deze intervisie methode focust juist op wat goed gaat in plaats van op problemen of uitdagingen. De inbrenger deelt een positieve ervaring of succes, waarna de groep samen onderzoekt welke factoren daarbij een rol speelden. Dit levert energie op en helpt om deze bewezen succesvolle aanpak ook in andere situaties toe te passen.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie in de blog: Creatieve intervisie methoden.

Roddelmethode

Een intervisiewerkvorm met een creatieve twist: de inbrenger zit met de rug naar de groep terwijl de anderen ‘roddelen’ over de leervraag. De groep bespreekt de intervisievraag alsof de inbrenger er niet bij is. De inbrenger luistert zonder te reageren. Daarna vertelt deze wat hij of zij heeft gehoord dat bruikbaar is. Deze intervisie methode levert vaak eerlijke, ongefilterde feedback op en zorgt voor verrassende invalshoeken.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie methode in de blog: Creatieve intervisie methoden.

Alleen-maar-adviesmethode

Na een korte toelichting van de vraag mag de groep alleen adviezen geven, zonder uitgebreide discussie of analyse. De inbrenger noteert alles en kiest zelf wat bruikbaar is. Deze snelle aanpak werkt goed als er behoefte is aan veel ideeën in korte tijd.  De creatieve werkvorm kan in korte rondes of in een vrije brainstorm. Het tempo wordt hoog gehouden en er ontstaat veel inspiratie.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisietechniek in de blog: Creatieve intervisie methoden.

Speedintervisie

Een snelle en energieke intervisie methode die in korte tijd veel input oplevert. Eén deelnemer brengt een intervisievraag in. De anderen stellen korte, gerichte vragen om de kern van de leervraag duidelijk te krijgen. Daarna formuleert iedereen één zin die begint met "Mijn probleem is …", toegepast op de leervraag. Bvb bij een team dat zich niet houdt aan deadlines formuleert een deelnemer: "Mijn probleem is dat ik als leidinggevende te veel vertrouw op het naleven van afspraken zonder tussentijds te controleren."  De inbrenger luistert, noteert deze zinnen en geeft ze direct een waardering: warm (raakt me sterk, ligt dicht tegen mij), lauw of koud (weinig relevant). Tot slot benoemt de inbrenger welke zinnen hem of haar het meest raken en welke inzichten dat oplevert.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisiewerkvorm in de blog: Creatieve intervisie methoden.

Cirkelen met Disney

Deze werkvorm is gebaseerd op de creatieve strategie van Walt Disney, waarbij drie perspectieven elkaar aanvullen: de Dromer (schetst ideeën en mogelijkheden zonder beperkingen), de Denker of Realist (maakt plannen en zoekt haalbare stappen) en de Criticus (wijst op risico’s en verbeterpunten). In de intervisie worden deelnemers in een kring geplaatst of in drie duidelijke zones in de ruimte. De inbrenger doorloopt zijn vraagstuk meerdere keren, telkens vanuit één van deze rollen, waarbij de groep meedenkt vanuit dat specifieke perspectief. Dit zorgt voor een rijke mix van inspiratie en concrete plannen.  Afgeleid uit neurolinguïstische programmeren (NLP).  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie methode in de blog: Creatieve intervisie methoden.

Denkvragen

Een intervisie methode waarin de groep de inbrenger alleen open, prikkelende vragen stelt, zonder adviezen te geven. De vragen blijven vooral dicht bij de praktijk en de concrete situatie.  De vragen zijn bedoeld om het denken te stimuleren en de inbrenger zelf tot nieuwe inzichten te laten komen.  De werkvorm stimuleert zelfreflectie en verdiept het denken over het probleem.  Het verschil met de Socratische methode (zie verder) is dat bij Denkvragen de focus minder op filosofische verdieping ligt en meer op zelfreflectie over praktische vraagstukken.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie methodiek in de blog: Reflectieve intervisie methoden.

"Waaraan heb jij dit verdiend?"

Een uitdagende intervisie methode die vertrekt vanuit een prikkelende vraag. Hierdoor wordt de inbrenger uitgenodigd om diepgaand te reflecteren op zijn of haar eigen rol in de situatie.  De vraag "Waaraan heb jij dit verdiend?" is uitdagend bedoeld om onderliggende aannames, patronen of verantwoordelijkheden bloot te leggen. Door deze onverwachte insteek ontstaan vaak nieuwe perspectieven en zelfinzicht.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisiewerkvorm in de blog: Reflectieve intervisie methoden.

Reflecting Team Model

Een kleine groep (het reflecting team) luistert naar het gesprek tussen inbrenger en facilitator (of intervisiecoach). Daarna wisselen de rollen: het reflecting team deelt haar indrukken en gedachten, terwijl de inbrenger luistert. Deze methode maakt gebruik van observeren en spiegelen om tot nieuwe inzichten en perspectieven te komen.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie methode in de blog: Reflectieve intervisie methoden.

Socratische methode

Een intervisie methode gebaseerd op de vraagtechnieken van Socrates.  Deze Griekse wijsheer vond het essentieel dat mensen zelf antwoorden leren vinden op hun probleem. De groep onderzoekt samen het vraagstuk door alleen kritisch te bevragen en dóór te vragen op onderliggende aannames, waarden en overtuigingen.  Het draait dus niet om adviezen geven, maar om het stellen van verdiepende vragen. De intervisie methode is sterk in het blootleggen van de kern van complexe vraagstukken.  Het verschil met Denkvragen is dat de Socratische methode veel dieper ingaat op onderliggende aannames en meer filosofisch van aard is.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze intervisie in de blog: Reflectieve intervisie methoden.

Spiegelmethode

Een intervisie methode waarbij groepsleden teruggeven wat zij bij de inbrenger zien, horen en voelen: zoals gedrag, taalgebruik en emoties. Daarnaast beschrijven zij hoe zij zich in dezelfde situatie zouden gedragen of voelen. Zo krijgt de inbrenger zowel een spiegel van het huidige gedrag als nieuwe perspectieven door de ogen van anderen, waardoor blinde vlekken en onbewuste patronen zichtbaar worden.  Bekijk een volledig uitgewerkt stappenplan van deze methodiek in de blog: Reflectieve intervisie methoden.

De keuze voor een intervisie methode hangt dus af van je doel: wil je snel tot oplossingen komen, creatief denken stimuleren of juist diepgaand reflecteren? Ook de groepsgrootte, beschikbare tijd en ervaring van de deelnemers spelen mee. Door te variëren en meerdere intervisie methoden te gebruiken, blijft het proces levendig en effectief.