Vakopleiding tot intern organisatiecoach

We organiseren de Vakopleiding tot organisatiecoach al bijna 10 jaar. De begeleiders doen er alles aan om de inhoud en de aanpak van de opleiding voortdurend te verfijnen. Ondermeer daarom werd ervoor gekozen om de opleiding vanaf 2022 op te splitsen in twee parallelle trainingen:

1. Vakopleiding tot intern organisatiecoach (deze webfiche) - lead trainer: Annette Meulmeester
2. Vakopleiding tot extern organisatiecoach - lead trainer: Philippe Bailleur

Beide opleidingen tappen uit dezelfde bronnen natuurlijk, mede omdat Philippe Bailleur en Annette Meulmeester (de hoofdbegeleiders van beide trainingen) nauw samenwerken als organisatiecoaches in de praktijk. Daarenboven zijn ze samen auteur van meerdere artikelen.  Hier kan je een artikel vinden, geschreven door Annette en Philippe, waarin ze de opsplitsing van deze opleiding nog wat verder duiden. In de praktijk zien ze immers dat er meer en meer nood is aan interne organisatiecoaches die de fakkel kunnen overnemen eens een externe coach uit beeld verdwijnt.  

Het verschil tussen beide vakopleidingen zit in wezen op volgende vlakken:

• Als externe coach speelt je lidmaatschap veel minder en word je gevraagd vanuit een bepaalde plek van een organisatie. Als interne coach, blijf je medewerker, hang je ergens op in de organisatie en speelt je lidmaatschap veel meer. Dit creëert een ander spanningsveld, een andere dynamiek in de begeleiding. Beiden hebben hun voor- en nadelen en net daar willen we meer rekening mee kunnen houden in de opleidingen.
• De Vakopleiding tot extern organisatiecoach biedt ruimte voor casuïsitiek komende uit alle lopende projecten, bij verschillende organisaties. De Vakopleiding tot intern organisatiecoach - gezien je in één en dezelfde context werkt - evolueert mee met het werk dat je doet binnen de eigen organisatie. De casuïstiek en het onderdeel zijn van de dynamieken van de organisatie is hier dus meer leidend.

Succesvol zijn en blijven in een VUCA wereld, is voor veel organisaties een continu en ingrijpend proces van transitie, die raakt aan de diepere lagen van het systeem. We merken dat het steeds belangrijker wordt dat de kennis en ervaring die organisatiecoaches kunnen bieden in het begeleiden van dit soort processen, ook binnen de organisatie zelf beschikbaar komt. Zodat deze manier van kijken, interveniëren en faciliteren een vanzelfsprekend onderdeel wordt van de dagelijkse organisatiepraktijk.

Het werk van een intern organisatiecoach lijkt in grote lijnen op dat van een organisatiecoach van buiten de organisatie. De extra waarde die een interne organisatiecoach in potentie kan bieden, komt echter met een aantal specifieke uitdagingen die horen bij het werken aan een systeem waar je zelf onderdeel van bent. In deze vakopleiding leer je een organisatie te bezien als levend systeem, met haar eigen ontwikkelingsstadia, afweer- en overlevingsmechanismen, behoeften en neigingen. We besteden hierbij bijzondere aandacht aan de specifieke spanningsvelden en dynamieken die horen bij de rol van intern organisatiecoach. Met als uiteindelijk doel een bijdrage te leveren aan het blijvend ontwikkelen van organisaties tot gezonde systemen, die het potentieel van de mensen die met en voor hen werken vrijmaken en die een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij.

Steeds meer organisaties ervaren de toegevoegde waarde van organisatiecoaching en voelen het belang om deze expertise ook intern te beschikbaar te hebben, rekening houdende met de snel veranderende en complexer wordende omgeving. Het werk van een intern organisatiecoach lijkt in grote lijnen op dat van een extern organisatiecoach. Het vraagt om minimaal dezelfde stevigheid, nieuwsgierigheid en vakmanschap.

Werk jij binnen een organisatie en zit jij momenteel in een rol waar je wil, kan en mag bijdragen aan organisatievernieuwing? Dan is de Vakopleiding tot intern organisatiecoach iets voor jou!

Deze opleiding is gericht op iedereen die vanuit haar of zijn vak een bijdrage levert aan complexe vraagstukken en transities in organisaties, als intern professional. Als intern coach, als intern organisatie- of HR-adviseur, als L&D of HR manager, als eindverantwoordelijk manager. Van belang is dat je beschikt over recente ervaringen in het begeleiden van verandering en dat je bereid bent deze ervaringen ook in te brengen als leermateriaal.

Werk je meer extern met organisaties, dan kan je overwegen om eerder de Vakopleiding tot extern organisatiecoach te volgen.

Module 1 - Setting the scene

In deze eerste module laden we de betekenis van het vak van organisatiecoach. Wat is het speelveld en welke vermogens horen hierbij? We introduceren een aantal basisconcepten waar we gedurende de leergang op verder bouwen. We kijken naar verschillende manieren van entree maken in organisaties en de mogelijke effecten daarvan. We kijken naar de contractering met het klantsysteem, je rolneming als intern coach en het oppikken van patronen in je eerste verkenningen van een klantvraag. 

• Verkennen van het speelveld van de (intern) organisatiecoach
• Entree maken en contractering
• Coachen van een levend systeem
• Verandering versus transformatie 
• Jijzelf als instrument: oppikken van relevante signalen
• Relatie met de opdrachtgever en mogelijke parallelle processen

Module 2 - Onderzoekend diagnosticeren

In module twee verkennen we verschillende brillen om te kijken naar organisaties in hun context. Daarbij krijg je ook zicht op de brillen die je zelf bewust of onbewust hanteert en de beperkingen van je eigen frames. Zo halen we de onderliggende principes die jij hanteert naar boven. We bespreken hoe de juiste lenzen te hanteren om patronen te spotten en zo meer zicht te krijgen op mogelijke blokkades in de organisatie, die de ontwikkeling of transitie belemmeren die men voor ogen heeft. 

• Sensemaking, meervoudig kijken en waarnemen
• Inzicht in eigen framing en de beperkingen daarvan
• Werken met organisatieopstellingen
• Diagnosticeren vanuit coachend perspectief
• Sociale bedrading in organisaties
• Organisatiedesign

Module 3 - Interveniëren in een levend systeem - met Philippe Bailleur

Het coachen van transities is een spannend proces. Het gevoelde belang en verlangen in organisaties om te bewegen naar iets nieuws, staat soms haaks op het onbewuste belang om juist niet in beweging te komen en vast te houden aan oude, soms niet meer helpende patronen. De kunst is om met jouw interventies ruimte te maken om blokkades in de onderstroom boven water te krijgen, zodat ze kunnen worden herkend, erkend en opgelost of hanteerbaar gemaakt. Voor jou als coach betekent dit dat je soms op een spannende plek moet gaan staan. Prikken op plekken waarvan je voelt dat men er liever niet aankomt, waardoor het immuunsysteem in werking treedt. Het vraagt om het kunnen voelen tot waar het systeem kan rekken en welke grenzen je hebt te respecteren. In deze module ontwerpen we interventies, experimenteren we en werken we toe naar toepassing op eigen casuïstiek.

• Afweermechanismen in organisaties
• Werken met de onderstroom 
• Spanning en emoties bij jezelf en anderen reguleren en containen 
• Het afstemmen van de interventiediepte op het verandervermogen en de gewenste ontwikkelrichting
• Herkennen van - en werken met - oud zeer 
• Interveniëren binnen de juiste dimensie (organisatie, team of individu)

Module 4 - Begeleiden van transities - met Philippe Bailleur

Een transformatie is in onze definitie iets anders dan een verandering. Je zou kunnen zeggen dat in een verandertraject aspecten van een organisatie veranderen, zoals systemen, werkwijzen of structuren, maar dat de kern, de essentie van de organisatie, onveranderd blijft. Een transformatie heeft een diepe impact op een organisatie, en raakt tot in de kern, de basisprincipes van het systeem. Het woord zegt het al, een transformatie heeft iets onomkeerbaars in zich. Wanneer de beweging is ingezet, is deze niet meer ongedaan te maken. Als organisatiecoach is het van belang zicht te hebben op wat een transitie vraagt van een organisatie, teams en individuen. Welk appel het doet op leiderschap en niet in de laatste plaats op jou als coach.

• Werken met de liminale fase, wanneer afscheid is genomen van het oude en het nieuwe nog niet in beeld is
• Het begeleiden van expedities en sensemaking
• Werken met tijdslijnen
• Leiderschap in transitie
• Ontwikkeling en integratie van leerervaringen
• Experimenteren en innovatie

Module 5 - Coachen van groepen en teams 

In het als organisatie succesvol kunnen zijn in een complexe context spelen collectieve vermogens en (het samenspel van) teams een steeds belangrijkere rol. Immers, veel is niet meer te overzien door individuen of door een selecte groep alleen.. Het werken in en met groepen en teams is een belangrijk deel van het werk van een organisatiecoach. We gaan in op de belangrijkste groepsdynamische processen die zich kunnen voordoen, op het zichtbaar maken en doorbreken van disfunctionele patronen en het interveniëren in weerbarstige processen. Daarnaast besteden we aandacht aan hoe jij jezelf verhoudt tot groepen. Groepen triggeren onze sociale basisbehoeften en als begeleider is het van belang je eigen neigingen en behoeften in groepen goed te (her)kennen. Zodat je jouw antennes optimaal en met zo min mogelijk ruis kunt benutten.

• De ontwikkeling van teams en de elementen van effectief teamwork
• Groepsdynamica
• Het begeleiden van leerprocessen
• Coachen van (executive) teams
• Begeleiden van generatieve dialoog
• Interveniëren in weerbarstige groepsprocessen

Module 6 - Mijn professionele identiteit als intern organisatiecoach

In de laatste module werken we toe naar de integratie van het geleerde in een helder beeld van jouw professionele identiteit. Wat is jouw profiel als coach? Waar ben ik van, wat wil en kan ik? En wat wil ik vooral niet (meer)? Wat worden mijn volgende stappen? Je wordt gevraagd hier een reflectie op te geven in de groep en krijgt hier ook feedback op. We besteden ook aandacht aan het thema afscheid nemen. Van elkaar maar vanzelfsprekend ook in ons werk als organisatiecoach. Wanneer stap je uit een proces? Zeker als intern organisatiecoach is dit een belangrijk thema.Tot slot is er in module 6 ook ruimte voor capita selecta. Thema’s die we vanuit onze gezamenlijke reis graag nog verder willen verkennen. De agenda voor deze open ruimte vullen we gezamenlijk aan het einde van module 5. 

• Afscheid en afhechting
• Integratie en explicitering professionele identiteit
• Joint appraisal
• Capita selecta
• Afronding en diploma-uitreiking 

• De opleiding is praktisch en ervaringsgericht. De geïntroduceerde modellen, theoretische inzichten en gebruikte werkvormen zijn direct toepasbaar in de eigen werkpraktijk. Korte inleidingen wisselen we af met actieve uitwisseling, experimenten met werkvormen en reflectie op eigen casuïstiek.
• De opleiding is opgebouwd uit zes modules van steeds twee aansluitende dagen. De modules hebben een eigen focus. Tegelijkertijd lopen de thema’s vanzelfsprekend in elkaar over en bouwen de modules op elkaar voort. Op basis van de ingebrachte casuïstiek en vragen die leven in de groep kunnen we ervoor kiezen om onderwerpen te verschuiven, te verdiepen of relevante zijpaden te verkennen.
• Je wordt uitgenodigd om gedurende het programma deel te nemen aan een aantal intervisiesessies, waarin je samen met andere deelnemers aan de hand van je ervaringen reflecteert op je eigen leren en ontwikkeling als organisatiecoach.
• In het laatste blok vindt ook de certificering plaats. Om hiervoor in aanmerking te komen, geldt een aanwezigheidsplicht van minimaal 80% van de opleidingsdagen.

We nodigen je uit om een project uit je eigen praktijk parallel aan de opleiding mee te laten lopen.  Op die manier krijg je de kans om de inhoud van de opleiding te integreren, concreet te experimenteren in de praktijk en feedback te verzamelen ter ondersteuning van je persoonlijke ontwikkeling als organisatiecoach. Tijdens de opleiding staan we regelmatig stil bij de voortgang van het project en je wordt als deelnemer aangemoedigd om elkaar - tussen de modules door - op te zoeken voor intervisie.  Aan het slot van de opleiding presenteer je jouw eindwerk en ontvang je een certificaat. 

• Uitgebreid digitaal materiaal via Google Drive
• Het boek “Architect van je Organisatie” van Philippe Bailleur
• Ondersteunend leermateriaal

Deze opleiding komt specifiek in aanmerking voor:

• KMO Portefeuille - Erkenningsnummer van HRD Academy: DV.O202520 / Thema: Personeelsmanagement
• Opleidingscheques voor werknemers – Erkenningsnummer: ODB-1002449 voor 99u
• Werkbaarheidscheques 
• Opleidingspremie Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De opleidingspremie Brussel kan enkel aangevraagd worden indien de opleiding binnen een termijn van 6 maanden wordt afgerond. Gelieve te checken of de editie waarvoor je de subsidie aanvraagt hieraan voldoet.
• Vlaams OpleidingsVerlof - Erkenningsnummer: ODB-1002449 voor 99u

Haar diepe fascinatie voor de dynamiek tussen mensen vormt al jaren de rode draad in het werk van Annette en inspireert haar tot continu leren, ontwikkelen en delen van haar kennis van en inmiddels ruime ervaring met het coachen van organisaties, individuen en teams.  De steeds sneller veranderende en complexer wordende maatschappij waarin we leven, daagt organisaties meer en meer uit om zich te verhouden tot een nieuwe realiteit, waarin adaptief vermogen en het laveren op onbekend terrein belangrijker wordt. In haar praktijk als organisatiecoach richt Annette zich op het ondersteunen van teams, organisaties en hun leiders in de transitie die dit vraagt. Ze streeft ernaar om samen met haar opdrachtgevers en samenwerkingspartners het welzijn in organisaties te vergroten en anderen te faciliteren in het ontsluiten van hun potentieel. Dit doet ze vanuit een systemisch perspectief, waarbij ze haar scherpe antenne voor dynamieken in de onderstroom combineert met een warme, toegankelijke stijl en een gezonde dosis concreetheid.  Na haar studie organisatiekunde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam startte Annette haar loopbaan in 2001 als verandermanager bij een verzekeraar, waarna ze in 2007 de overstap maakte naar een adviesbureau waar ze zich verder specialiseerde op het gebied van executive (team)coaching, groeps- en psychodynamica. Sinds 2012 is Annette mede eigenaar van Scafander en treedt ze regelmatig op bij een aantal business schools als docent, trainer en coach.

Na zijn opleiding aan de Koninklijke Militaire School werkte Philippe een aantal jaren op de militaire luchtmachtbasis van Melsbroek. Net toen hij in 1996 aangesteld werd als personeelsverantwoordelijke, crashte één van de C-130 transportvliegtuigen van de Belgische luchtmacht in Eindhoven. Alle bemanningsleden (BE) en de meeste passagiers (NL) kwamen om het leven. 41 families werden rechtstreeks getroffen en nog veel meer vrienden en collega’s.

Deze ingrijpende gebeurtenis zorgde voor een kentering in zijn loopbaan: hij koos voluit voor het pad van organisatie- en persoonlijke ontwikkeling. Philippe combineert ondertussen al meer dan 25 jaar een aantal professionele rollen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn:

Hij werkt als organisatiecoach in de - soms taaie - praktijk van zowel kleine als grote organisaties. Waar hij tegenaan loopt in de praktijk, prikkelt hem steeds om op onderzoek te gaan. Dit via allerhande opleidingen, verdiepende vakliteratuur, uitwisseling met collega's en introspectie. Daaruit ontstaan vaak nieuwe concepten die hij als auteur graag vertaalt in blogs, artikels en boeken. Deze ervaringen geeft hij vervolgens als teacher, en met veel passie, door via tal van langlopende opleidingen.

De drijfveer achter dit vliegwiel is het ondersteunen van organisaties om Forces for Good te worden: goed voor de planeet, goed voor de maatschappij, goed voor de organisatie zelf én uiteraard de medewerkers.  Meer info via www.philippebailleur.be.