Opleiding tot organisatieopsteller

In deze opleiding leren we professionals binnen organisaties werken met systeemopstellingen. Het systemisch perspectief kan naast alle bestaande managementmodellen, bedrijfsstructuren en organisatieplannen bestaan. Wanneer je systemische inzichten tastbaar kunt maken, en mensen binnen de organisatie patronen en inzichten kunt laten ervaren, kun je systemisch werk onderdeel maken van uiteenlopende vraagstukken en veranderprocessen binnen organisaties. De opleiding bestaat in totaal uit 15 dagen gespreid over 5 residentiële blokken. De eerste twee blokken zijn gericht op het bouwen aan een goed fundament. De ruimte om zelf te oefenen met het begeleiden van opstellingen neemt toe naarmate de opleiding vordert. Op het einde is er een toetsing die bestaat uit verschillende onderdelen.

De blokken zijn als volgt opgedeeld:

1. Jij als opsteller - 3-daagse
2. Systemische principes - 3-daagse
3. Van vraag naar opstelling - 2-daagse
4. Werken met opstellingen in organisaties - 2-daagse
5. Complexere organisatievraagstukken - 2-daagse
6. Toetsing en integratie - 3-daagse

Deze opleiding is bedoeld voor professionals die al enkele jaren ervaring hebben in het begeleiden van organisaties in complexe vraagstukken en verandering, en hun interventiewaaier verder willen uitbreiden met organisatieopstellingen. Een opleiding organisatieopstellingen richt zich op mensen die beroepsmatig te maken hebben met het functioneren van systemen in organisaties: leidinggevenden, managers, interne en externe adviseurs, trainers, interne en externe bedrijfscoaches...

Werken met opstellingen vergt heel wat van de begeleider zelf. In die zin is de bereidheid om stil te staan bij je eigen patronen een noodzakelijke voorwaarde. Naarmate de opleiding vordert, zal er meer en meer ruimte zijn om te oefenen met casuïstiek, ingebracht door de deelnemers zelf. Dit betekent dat het inbrengen van casuïstiek vanuit je eigen praktijk/organisatie evenzeer een voorwaarde is tot deelname.  Naast de opleidingsdagen dien je tijd te reserveren voor intervisie in subgroepen, het doornemen van literatuur, het observeren van andere opstellers en het schrijven van een eindwerkstuk.  Dit alles en jouw leerwensen zullen verkend worden tijdens een telefonisch (of via Skype/Zoom) intake-gesprek met één van de opleiders.

• op een verdiepende manier kennismaken met het systemisch gedachtegoed zodanig dat je ermee aan de slag kan in organisaties.
• het gebruik van opstellingen af te stemmen op de vraag van je cliënt en/of de organisatie.
• stapsgewijs organisatievraagstukken doorgronden en onderzoeken vanuit een systemisch perspectief met behulp van organisatieopstellingen.
• Je kan een brede waaier aan systemische interventiemogelijkheden gebruiken.
• Als deelnemer breng je zelf praktijkcases aan waardoor je kennis maakt met heel uiteenlopende vraagstukken en je de kans krijgt om die te ervaren als representant. Deze verkenning leidt tot een rijke bron waar je nog vaak zal op kunnen terugvallen in je eigen praktijk.
• Deelnemen als representant is een bijzonder effectieve manier om je eigen lichaamsbewustzijn, sensitiviteit en systemische voelsprieten aan te scherpen.
• Je krijgt geregeld de kans om te oefenen met eigen praktijkcases zodat je voldoende feedback krijgt over je leerproces als opsteller.
• Je wordt uitgenodigd om je inhoudelijk te verdiepen via de aanbevolen literatuur zodat je kunt werken vanuit een brede kennisbasis vanuit o.a. systemisch werk, traumawerk en embodied learning.

Blok 1: Jij als opsteller: 3-daagse

In dit eerste blok staan vooral jouw eigen patronen en dynamieken vanuit jouw gezin van herkomst en familiesysteem centraal. Je onderzoekt welke overlevingsstrategieën je ontwikkeld hebt, welke kwaliteiten hieruit voortvloeien en welk potentieel er nog ‘in de schaduw’ is gebleven. Van hieruit dient de leerlijn voor jouw ontwikkeling als begeleider zich aan. Kennen en herkennen van je eigen patronen en triggers is een voorwaarde om in een opstelling te kunnen onderscheiden wat van jou is en wat van de ander. Thema’s als overdracht en tegenoverdracht komen dan ook uitgebreid aan bod.

Blok 2: Systemische principes: 3-daagse

In dit blok leer je om systemisch, fenomenologisch waar te nemen als begeleider van opstellingen, dat wil zeggen dat je zonder intentie en zonder oordeel leert kijken naar datgene wat zich aandient. Het gewaarworden van de signalen van je eigen lichaam is hierbij een belangrijke informatiebron. Je maakt (via opstellingen) kennis met de belangrijkste systemische begrippen: de overlevingsmechanismen (ook wel ‘gewetens’ genoemd), de vier systemische principes (ordening, insluiten, uitwisseling en bestemming) en de meest voorkomende patronen in familie- en organisatiesystemen.

Blok 3: Van vraag naar opstelling: 2-daagse

De eerste keer dat je een opstelling bijwoont, lijkt het vaak een heel magisch of intuïtief gebeuren. Tegelijkertijd is het nodig om ook de feiten in kaart te brengen (via een inleidend interview) en op een gestructureerde, methodische manier te leren werken, zeker in de context van organisaties. Tijdens dit blok leer je hoe je stapsgewijs kunt werken met opstellingen en wat daarin van belang is bij elke stap. Een holding space kunnen creëren voor jezelf, jouw cliënt, het systeem waarmee je werkt en de representanten is daarbij cruciaal.

Blok 4:  Werken met opstellingen in organisaties: 2-daagse

Ondertussen heeft het werkveld van opstellingen zich al meer dan 25 jaar ontwikkeld. Dat maakt dat er inmiddels veel verschillende systemische werkvormen en methoden zijn zoals tafelopstellingen, opstellingen met vloerankers, structuuropstellingen, blinde opstellingen en werken met systemische vragen. Dit blok ontvouwt zich grotendeels rond de ingebrachte casuïstiek, zodat er veel ruimte is om zelf te oefenen en te experimenteren met de aangeboden opstellingsvormen. Na dit blok beschik je over een brede waaier aan systemische werkvormen. 

Blok 5: Complexere organisatievraagstukken: 2-daagse

Organisatievraagstukken kunnen op verschillende manieren complex zijn. Er kan sprake zijn van complexe emoties, bv. als er sprake is van organisatietrauma of diepgewortelde conflicten. Bepaalde vraagstukken kunnen complex zijn omwille van de omvang, bvb als er sprake is van veel verschillende betrokkenen of van een vermenging tussen het organisatie- en familiesysteem zoals bij familiebedrijven. Soms word je uitgenodigd voor een ‘vergiftigde’ opdracht waardoor je binnen de kortste keren zelf in een kluwen terecht komt.  Dergelijke vraagstukken vergen veel meer van jou en kunnen ook meer impact hebben op jou als begeleider. In dit blok krijg je extra handvaten om met complexere vraagstukken aan de slag te gaan.

Blok 6: Testing en integratie: 3-daagse

Tijdens dit laatste blok krijg je de kans om een opstelling te begeleiden onder supervisie van de opleiders. Op die manier verzamel je feedback om jezelf als opsteller verder te ontwikkelen. Die extra feedback is vaak ook relevant voor andere deelnemers van de opleiding. Daarnaast krijg je in dit blok ook feedback op je eindwerkstuk door de opleiders en een aantal medecursisten.

• Voor de start heb je een intakegesprek via telefoon/skype/zoom met 1 van de trainers.
• Doorheen de opleiding word je uitgenodigd om aan de slag te gaan met de aangereikte materie o.a. via een eindwerkstuk, het werken in intervisiegroepjes en leesopdrachten.
• Het inbrengen van eigen casuïstiek - persoonlijk en/of uit organisaties waarmee je werkt - vormt een rode draad doorheen de opleiding. De trainers bewaken de vertrouwelijkheid van de aangereikte cases.
• Naarmate de opleiding vordert, vergroot de ruimte om zelf aan de slag te gaan met opstellingen. Op die manier leer je opstellingen begeleiden in een leercontext en zal je regelmatig feedback krijgen ter ondersteuning van je ontwikkeling als opsteller.
• In het laatste blok zal ook de certificering plaatsvinden. Om hiervoor in aanmerking te komen, geldt een aanwezigheidsplicht van minimaal 80% van de opleidingsdagen.
• De certificering bestaat uit meerdere onderdelen: 1. een eindwerk over de eigen leerlijn als opsteller én over de concrete toepassing in de praktijk ondersteund door de nodige inhoudelijke duiding, 2. het begeleiden van een opstelling tijdens het laatste blok van de training, 3. feedback van zowel de trainers als de mededeelnemers, verzameld doorheen de hele opleiding.
• Maximum aantal deelnemers (met 2 begeleiders): 18

Je ontvangt een exemplaar van de boeken ‘Systemisch Wijzer’ van Leanne Steeghs & Siets Bakker en ‘Stuck. Dealing with Organizational Trauma’ van Philippe Bailleur, een werkmap met relevante artikelen en een literatuurlijst met een aantal verplicht te lezen boeken. Daarnaast wordt er regelmatig verwezen naar andere relevante bronnen.

Wist je dat je als deelnemer wellicht recht hebt op één of meerdere opleidingssubsidies? Je leest er hier alles over.

Deze opleiding komt specifiek in aanmerking voor:

• KMO Portefeuille - Erkenningsnummer van HRD Academy: DV.O202520 / Thema: Personeelsmanagement (*)
• Werkbaarheidscheques
• Opleidingspremie Brussels Hoofdstedelijk Gewest

(*) Belangrijke opmerking KMO Portefeuille: Vanaf januari 2023 komt deze opleiding enkel nog in aanmerking voor de KMO portefeuille indien je deze opleiding volgt vanuit een (competentie)beleid om de kwaliteit van de onderneming te verbeteren. Het is hierbij belangrijk dat de opleiding rechtstreekse impact heeft op de algemene werking van de KMO in kwestie.  

Leanne Steeghs is systemisch trainer, organisatieopsteller, teamcoach en co-auteur van het boek ‘Systemisch wijzer’. Ze ontwikkelde samen met Philippe Bailleur de 'Opleiding Systemisch Leiderschap' en de ‘Opleiding tot Organisatieopsteller’, die beiden onder de vlag van HRD Academy in België worden aangeboden en is als freelance opleider verbonden aan School voor Coaching in Nederland.

Leanne werkt met leiders en (directie)teams op het snijvlak van persoonlijke en professionele ontwikkeling. Haar kracht is het aanwakkeren van systemische wijsheid, zodat informatie uit de onderstroom expliciet wordt en benut kan worden om organisatiedoelen te realiseren. Het handelsmerk van Leanne is dat ze ingewikkelde onderwerpen op een eenvoudige manier kan overbrengen, onder andere door vraagstukken/casuïstiek zichtbaar en voelbaar te maken (via demo’s en opstellingen) en daarbij te 'ondertitelen' met heldere taal. Op die manier ervaren deelnemers direct en aan den lijve waar een vraagstuk over gaat en wat de essentie is. Haar doel: mensen, teams en organisaties prikkelen om hun volle potentieel te ontsluiten en in de wereld te zetten. Meer info op www.leannesteeghs.com.

Na zijn opleiding aan de Koninklijke Militaire School werkte Philippe een aantal jaren op de militaire luchtmachtbasis van Melsbroek. Net toen hij in 1996 aangesteld werd als personeelsverantwoordelijke, crashte één van de C-130 transportvliegtuigen van de Belgische luchtmacht in Eindhoven. Alle bemanningsleden (BE) en de meeste passagiers (NL) kwamen om het leven. 41 families werden rechtstreeks getroffen en nog veel meer vrienden en collega’s.

Deze ingrijpende gebeurtenis zorgde voor een kentering in zijn loopbaan: hij koos voluit voor het pad van organisatie- en persoonlijke ontwikkeling. Philippe combineert ondertussen al meer dan 20 jaar een aantal professionele rollen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn:

De drijfveer achter dit vliegwiel is het ondersteunen van organisaties om Forces for Good te worden: goed voor de planeet, goed voor de maatschappij, goed voor de organisatie zelf én uiteraard de medewerkers.