Masterclass Theatre of the Oppressed (Augusto Boal)

Deze masterclass is één van vier éénmalige workshops die Francis Laleman bij HRD Academy geeft in het verloop van twee opeenvolgende dagen, op dezelfde trainingslocatie.  De workshops bouwen niet verder op elkaar, je kan dus kiezen welke workhop(s) je wil volgen.  

Dag 1 (25 maart 2024):

• Voormiddag: Workshop 1: Masterclass Participatory Design & Meaningful Engagement
• Namiddag: Workshop 2: Masterclass Exformative Learning Design & Facilitation

Dag 2 (26 maart 2024)

• Voormiddag: Workshop 3: Masterclass : Games for Actors & Non-Actors (Augusto Boal)
• Namiddag: Workshop 4: Masterclass : Theatre of the Oppressed (Augusto Boal)

Deze workshop verbindt recente bewegingen en stromingen op een meest onverwachte manier.

Uit Design Thinking en Agile productontwikkeling nemen we mee hoe participerend design en co-design ons helpen om alle actoren en stakeholders van bij het begin in een proces te mobiliseren. Maar mobiliseren is niet genoeg. Voor echt participerend werk kunnen we niet buiten individueel en collectief engagement.

Dit engagement komt voort uit de sociale relevantie van ons leerproject – en om de sociale relevantie van ons werk naar de oppervlakte te brengen is er geen betere manier dan erop uit te trekken en “incidentele stakeholders” bij het design en de ontwikkeling van onze leertrajecten te betrekken.

Om dit te doen putten we uit het werk van de  Braziliaanse pedagoog Augusto Boal (Theatre of the Oppressed, 1979 – The Rainbow of Desire: The Boal Method of Theatre and Therapy, 1995), de Indische activist Safdar Hashmi, en Haresh Sharma, icoon van The Necessary Stage, een Forum-based theatercollectief in Singapore.

We co-creëren “vloeibare scenario's” - openingsfragmenten met (gewenste en ongewenste) mogelijkheden, die verder door incidentele (toevallige) betrokkenen en omstaanders worden uitgewerkt. We maken kennis met notatietechnieken en minimal design – en gaan daarna het veld op om de mogelijkheden van Forum Theater in het opleidingsveld aan den lijve te ondervinden.

Francis Laleman is al sedert zijn studententijd in de jaren zeventig begaan met het werk van Augusto Boal, die hij ook persoonlijk ontmoette. Als opleider bij HRD Academy integreerde hij jarenlang Boals werk in zijn bredere visie op coöperatief leren. Over hoe deze integratie verloopt, schreef hij het intrigerend boekje (Resourceful Exformation, 2020).

In India raakte Francis begeesterd door het werk van Safdar Hashmi (1954-1989), die straattheater gebruikte om gemeenschappen te engageren voor veranderingsprocessen.

Vandaag woont Francis in Singapore. Via Empower (Hong Kong) is hij betrokken bij een rits sociale veranderingsprojecten in de regio (Indonesia, Malaysia, Thailand, Filippijnen). Hij blijft experimenteren met exformatief werk en drama-based learning, in de wereld van leren en ontwikkelen in een bedrijfscontext, maar ook in het niet-conventioneel onderwijs, in systemisch werk, op het sociale veld, bij systemisch-designers en in sociale en artistieke vorming.

Deze eenmalige interactieve workshop is iets voor jou als sociale en organisationele verandering, talentontwikkeling en leren je passies zijn. Of je bent (instructional) designer, process designer, organisatie-ontwikkelaar, facilitator, trainer, opvoeder, sociaal werker, systemische opsteller, L&D specialist, of welke rol ook die te maken heeft met de ontwikkeling van competenties en talent in individuen en groepen.

• De basiselementen en het theoretisch kader van forumtheater
• Werken met vloeibare scenario's
• Design en ontwikkeling van een voor jezelf relevante forumtheater workshop
• Praktische do & don’ts
• Forumtheater in de praktijk
• Forumtheater faciliteren
• Essentie en praktijk van extra-informatief faciliteren

• Condities voor gemeenschapsstructuren
• Meaningful engagement
• Basiselementen en structuren voor werken in “commons”
• Stakeholders en incidentele betrokkenen
• Werken met vloeibare scenario's
• Verschil tussen “rollenspellen” en “forumtheater”
• Forumtheater beoefenen
• Forumtheater faciliteren
• Forumtheater debriefen

• … een nieuwe kijk op jezelf als trainer, coach, facilitator, consultant.
• … elementen van Design Thinking en Agility.
• … inzicht in de concepten van forumtheater.
• … een nieuwe visie op de rol van improvisatie in design en facilitatie van een leerproces.
• … een inzicht in de rol van vloeibare scenario's.
• … een beetje ervaring met forumtheater als deelnemer.
• … een beetje ervaring met forumtheater als facilitator.
• … technieken om de leercultuur in je organisatie bij te sturen en de motivatie van je medewerkers aan te wakkeren.

• Boek (Engels): Francis Laleman, 2020: Resourceful Exformation (Some thoughts on the Development of Resourcefulness in Human Beings)

Francis werkt al 45 jaar met mensen en groepen, kunst, en de natuur. Hij leest, schrijft, schildert, tuiniert, en speelt. Hij is een partner, minnaar, en vader. Maar het leerpad in al  deze dingen gaat over steile bergen en diepe dalen – en veel strepen heeft hij nog niet verdiend. Stiekem hoopt hij dat blijven spelen en reflectie de sleutels zijn, maar hij weet nog niet op welk slot precies die zullen passen. Waarschijnlijk is loslaten het echte geheim, maar daar is hij voorlopig nog niet zo goed in.

Francis is dus op weg, Ook letterlijk. Afkomstig uit de de klei in de polders langs de Noordzeekust, waar de meeuwen roepen en aan de horizon de zon op de krijtrotsen van Dover zingt, als een sirene. Bijna twintig jaar woonde, leerde en werkte hij hoog in de bergen van de Himalaya, in India, en in Sri Lanka. Hij keurde zichzelf af als Boeddhistische monnik - maar blijft op zoek naar de beste manier om studenten de wonderen van de Sanskrit en Paliliteratuur te helpen ontdekken. En schrijven. Ondertussen heeft Francis de eerste bladzijde geschreven van wel honderd ingebeelde boeken. Omhelzen wat niet kan is dus een levenskunst. En altijd weer spelen met wat misschien mogelijk is.

Het is in het sociaal werk, met andere afgekeurden en mislukkelingen, op straat en in de rijstvelden, dat Francis ontdekte dat kinderen veel liever en beter leren dan volwassenen. Geinspireerd door Rabindranath Tagore, Paolo Freire en Augusto Boal belandde Francis ten slotte in de wereld van niet-conventioneel leren, waarin hij snel een stevige internationale reputatie uitbouwde, eerst in India en later daarbuiten, eerst bij de “unteachables,”, daarna ook in de nette kantoren van het bedrijfsleven.

Francis woont in Singapore. Je vindt hem op de meest onwaarschijnlijke plekken: in een telecombedrijf, een rijstfabriek, op een vrachtschip, in een opvanghuis in Jakarta. Hij is lid van The Scrum Alliance en The Systemic Design Association, geeft les aan The London Scrum Academy, is adviseur bij People Before Patients. Hij reist nog steeds de wereld rond met workshops over leren leren, levenslessen, Boeddhistische systeemtheorie, OD, Design, UX, Scrum, Agile, en de kunst van het faciliteren.  

Ikigai pikte hij op in Japan, en in 2018 trok hij naar een Japans eiland om zich verder in het onderwerp te verdiepen. In de loop van 2024 verschijnt van hem bij de Buechergilde (Duitsland) een boekje over ikigai, met originele vertaling van stukken uit Ikigai ni-Tsuite van Kamiya Mieko. Het boekje kwam tot stand in samenwerking met Stephanie Fehr en is gebaseerd op 5 jaar samen ikigai workshops faciliteren (2018-2023).