Opleiding Provocatief Coachen

Provocatief coachen is een krachtige vorm van coaching waarbij je met warmte, speelsheid en gerichte positieve provocatie beweging creëert op momenten waarop klassieke coachgesprekken vastlopen. In deze Opleiding Provocatief Coachen ontdek je hoe humor, creativiteit en onverwachte interventies nieuwe ruimte openen bij cliënten die vastzitten in overtuigingen, patronen of zelfkritiek.

Provocatieve coaching vertrekt vanuit een liefdevolle, nieuwsgierige maar toch uitdagende houding. Je leert hoe humor en lichtheid het contact met je coachee verdiept, hoe positieve provocatie ontwapent in plaats van afstoot en hoe speelsheid coachees helpt om hun eigen aannames te herbekijken.  Zoals de Haan (2024) aantoont, is het niet de methode van de coach die het verschil maakt, maar de coach zelf: de menselijkheid, het afstemmen en het vermogen om écht aanwezig te zijn zijn cruciale elementen, niet het blind volgen van een model of techniek. Anders dan wat vaak wordt gedacht, maakt een positief provocatieve aanpak je niet harder of afstandelijker. Integendeel: door spanning, verwarring, speelheid en warmte op een bewuste manier te combineren, wordt de coaching net menselijker, eerlijker en effectiever.

In deze zesdaagse training stap je uit de voorspelbaarheid van klassieke coachtechnieken. Je ontwikkelt een streetwise manier van werken waarin je niet fixeert of pleast, maar op een ontspannen manier impact hebt.  Empathie, zorgvuldig luisteren en goede coachvragen stellen, blijven waardevol, maar ze zijn niet altijd genoeg om echte beweging te creëren. Je ontdekt hoe provocatief coachen empathie juist versterkt, omdat je de coachee uitnodigt om zichzelf te verdedigen tegen een te smal zelfbeeld. Daar is precies waar verandering ontstaat.

Het anti coaching-perspectief - het spelen met tegendraadse interventies, scherpe humor en liefdevolle confrontatie - helpt je om frisser, vrijer en dichter bij jezelf te coachen. Je leert humor te doseren, spanning functioneel te gebruiken en positieve provocatie veilig in te zetten, ondersteund door recente inzichten over humor in coaching en de provocatieve therapie van Frank Farrelly.

De Opleiding Provocatief Coachen biedt een stevig theoretisch fundament, gecombineerd met veel experimenteren, playfulness en praktische toepassingen waarmee je direct in je coachpraktijk aan de slag kan. Je ontdekt een manier van coachen die natuurlijk, menselijk en verfrissend licht aanvoelt en juist daardoor verrassend veel diepgang brengt.  Dankzij de opleiding kan je uit de voorspelbaarheid van klassieke coaching stappen.

De Opleiding Provocatief Coachen richt zich tot coaches, therapeuten, psychiaters, maatschappelijk werkers en hulpverleners die willen ervaren hoe humor, speelsheid en positieve provocatie meer diepgang en beweging creëren in coaching. Je zoekt naar nieuwe manieren om weerstand te gebruiken in plaats van te vermijden en je wil provocatief coachen inzetten op een ethische, warme en effectieve manier.

Voorkennis in gespreksvaardigheden en coaching is aangewezen maar niet noodzakelijk.

• Je ontdekt de wetenschappelijke basis van humor en positieve provocatie in provocatieve coaching.
• Je leert vastgelopen coachingsgesprekken opnieuw in beweging te brengen door speelsheid, humor en provocatieve coaching doelgericht in te zetten.
• Je leert als coach humor professioneel, warm en doelgericht in te zetten als instrument voor verandering.
• Je begrijpt hoe je spanning benut in plaats van vermijdt en hoe dit leidt tot meer diepgang in je coaching.
• Je herkent de kracht van playfulness en creativiteit in het vergroten van empathie en inzicht.
• Je past de provocatieve houding, de basiselementen van provocatief coachen en enkele gerichte interventies (zoals vergroten, overdrijving, humor, polariseren en statusspel) bewust, veilig en doelgericht toe.
• Je differentieert tussen verschillende soorten humor en past ze effectief toe in coaching.
• Je werkt als coach vanuit een nieuwsgierige, niet-sturende houding, zonder te fixen of te pleasen.
• Je past provocatieve interventies toe met warmte, respect en impuls.
• Je versterkt acceptatie en eigenaarschap bij de coachee door humor en provocatieve coaching in te zetten.
• Je leert complex menselijk gedrag met meer mildheid, lichtheid en inzicht te benaderen.

De Opleiding Provocatief Coachen bestaat uit zes opleidingsdagen waarin je de fundamenten van humor en positieve provocatie leert kennen en toepassen.  Elke dag heeft een eigen focus: van het ontwikkelen van de provocatieve houding tot het werken met belemmerende overtuigingen, stereotypen en het volledige provocatieve proces.

Dag 1: De essentie van humor en provocatie

• Definitie van positieve provocatie
• Verschillen tussen traditioneel en provocatief coachen
• Ontstaansgeschiedenis van de provocatieve therapie en de rol van humor daarin
• Niet adviseren maar uitdagen
• De liefdevolle houding

Dag 2: De bouwstenen van provocatieve communicatie

• De basisinterventies van provocatief coachen
• Accepteren en vergroten van problemen
• Werken met humor, overdrijving en verbeelding
• De kern van het probleem naar boven halen
• Mini-provocatieve gesprekken oefenen

Dag 3: De voordelen van problemen

• De functie en voordelen van problemen
• Leren afstand nemen van de oplossing
• Interventie ‘Dubbele Punt’: leren polariseren
• Weerstand als motor voor verandering

Dag 4: Humor, status en veiligheid

• Theorie: functies van humor en humor in coaching
• Loskomen van de expertrol
• Spelen met status en emotie
• Helpende versus niet-helpende humor
• Creëren van veiligheid voor jezelf en je cliënt

Dag 5: Demonstratiedag: het provocatieve proces

• Demonstraties door ervaren trainers
• Het volledige provocatieve proces
• Casussen van deelnemers of eigen thema’s
• Stoppen, doorgaan en timing
• Observeren en nabespreken

Dag 6: Vooroordelen, stereotypen en integratie

• Werken met stereotypen, vooroordelen en zelfbeelden
• Langdurig provocatief gesprek voeren
• Provocatieve evaluatie van het leerproces
• Eigen ontwikkeling en stijl delen in de groep

• Naast de zes opleidingsdagen plan je als (sub) groep twee intervisiemomenten van telkens drie uur. Intervisie biedt een veilige speelse ruimte om te reflecteren op uitdagende situaties en om technieken verder te oefenen. Je leert het provocatieve intervisiemodel gebruiken.
• Je leert door zelf te ervaren: zelf gecoacht worden, oefenen met eigen casussen en feedback ontvangen van ervaren begeleiders. Vooraf lees je enkele hoofdstukken en artikelen en vul je een vragenlijst in. Na elke tweedaagse module maak je korte opdrachten (ongeveer drie uur werk).
• Verder werken we met:
  • Improvisatieoefeningen om spontaniteit, speelsheid en faalplezier te vergroten
  • Psychologische verdieping via basisemoties en Rationeel-Emotieve Training (RET)
  • Fysieke oefeningen om controle los te laten en intuïtiever te werken
  • Je leert met hoofd, hart en lijf. Dankzij persoonlijke feedback en veel ruimte voor experiment groei je niet alleen als coach, maar ook als mens.

• De Opleiding Provocatief Coachen is erkend voor ICF Continuing Coach Education Points (CCE-punten).
• De opleiding sluit aan bij de kwaliteitseisen van de NOBCO en levert officiële nascholingspunten op, mits HRD Academy de administratieve verwerking ondersteunt.

• Je gebruikt een opleidingsmap, literatuur en concrete technieken die je stap voor stap helpen om provocatief coachen te oefenen.

Adélka Vendl is master psychologie en trainer in provocatieve coaching. Ze trainde in Nederland al meer dan 500 hulpverleners. Ze is eigenaar van Vendl en werkt aan de wetenschappelijke onderbouwing van de rol van humor in coaching en therapie. Ze start momenteel een promotieonderzoek naar de rol van humor als middel om beweging te krijgen bij mensen. Ze is lid bij The Coaching Fellowship en begeleidt er jonge vrouwen in leidinggevende posities. Adélka is geregistreerd als NIP psycholoog en erkend door de NOBTRA als Master trainer. Ze schreef het boek 'U lijkt me een vrij hopeloos geval. Provocatief coachen: interventies die werken.' Adélka heeft het talent om met grote verbondenheid interventies te plegen die raken. Haar lef, creativiteit en onorthodoxe geest zorgen voor perspectief verandering.