Technologisch verbeterd leren: hoe bedoelt u?

Auteur: Patrick Belpaire

Onze taal leent zich niet altijd gemakkelijk om begrippen die in het Engels duidelijk klinken te vertalen naar even begrijpelijke Nederlandstalige termen.  “Technology Enhanced Learning” is een Engelse term die mooi uitdrukt waarover het gaat. In het Nederlands klinkt het wat houterig. Toch sta ik graag even stil bij dit concept, los van de taal.

Technology Enhanced Learning (TEL)

TEL omvat 3 delen. Last but not least; “Learning”. Het gaat om een andere focus. Het gaat om een andere manier van kijken. Lerende, leerproces en leerresultaat staan centraal. Niet de aanpak (bijvoorbeeld training) of de inhoud. Dat zijn slechts middelen om een leerresultaat te bereiken. Dat leerresultaat drukt zich in een professionele omgeving finaal uit als “performance” (prestatie).  In het midden van TEL staat “Enhanced”. Het is de bedoeling om het leerproces te verbeteren. Dus sneller betere en meetbare resultaten halen. Dat is waar het vandaag (in professionele context) finaal over gaat.  Tot slot staat vooraan “Technology”. Kan technologie ons daarbij helpen? Hoe? Kan het nog wel zonder?

Leren in de 20^ste eeuw

In de 20^ste eeuw kenden we een model van kennisoverdracht waarbij grote groepen dezelfde informatie ontvingen van één persoon die vooraan stond. Er werd geacht dit te verwerken. Het succes van de overdracht werd gemeten via toetsen. Wie slaagde was bekwaam en competent. Ook bedrijven namen deze werkvorm over. Ze begonnen met het organiseren van “training”. Vooral de laatste 30 jaar van de vorige eeuw nam de nood aan training toe. De IT evolutie zorgde voor een nieuwe boost in de groei van informatie. Opleidingsafdelingen groeiden als kool. Ze verzorgden de agenda’s, programma’s, lokalen, leermateriaal, communicatie.

Leren in de 21^ste eeuw

Sinds het begin van de 21^ste eeuw dringt een volgende technologie door in ons dagelijkse leven; internet. Internet gaat in essentie over verbinden. Het bracht de wereld in een versnelling. De hoeveelheid informatie die ieder van ons vandaag nodig heeft en dagelijks verwerkt was 30 jaar geleden amper voorstelbaar. Overal zoekt men hoe de technologie die deze versnelling teweeg bracht ook kan gebruikt worden om met deze versnelling om te gaan.

“Hoe kunnen we nieuwe technologie in ons opleidingsaanbod integreren (blended learning)?” is een veel weerkerende vraag.  Deze vraag is nog steeds gebaseerd op onze ervaringen uit de 20^ste eeuw. Toch is ze relevant vanuit evolutieperspectief.  Blended learning vormt de overgang van het vertrouwde opleiding/training denken naar een aanpak in termen van leertraject (of nog een stap verder in termen van leeromgeving) waarbij finaal prestatie en resultaat centraal staan.  In dergelijke leeromgevingen worden leren en werken geïntegreerd, ondersteund door technologie. Het valt me op dat men vanuit de werkvloer soms sneller tot dergelijke technologisch ondersteunde leeromgevingen komt dan vanuit de opleidings- of L&D afdelingen.

Het veld wordt immers steeds complexer. In 1994 kon je leertechnologie nog samenvatten in één boek (weliswaar een dik boek).  In 2014 volstaat amper een bibliotheek? Learning Management systemen, social media, mobile learning, games, augmented reality, wearables, enzovoort.

Ook qua inhoud is het aanbod overweldigend. E-learning cursussen, video’s, testen, e-books, webinars, noem maar op.

Learning Directors

De job van de opleidingsverantwoordelijke of trainingmanager is aan een grondige herziening toe. We evolueren naar Learning & Development managers en zelfs Learning Directors. Verantwoordelijk voor omgaan met verandering. Tegelijk wordt leren ook steeds meer een verantwoordelijkheid van het veld.

Dit vraagt nieuwe know-how.  Het gaat hierbij niet alleen over kennis van de mogelijkheden qua technologie en inhoud maar evenzeer over know-how betreffende het stimuleren en ondersteunen van gedragsverandering. Leren en verandering opvatten als een proces binnen een omgeving. Hierbij gebruik makend van de nieuwe technologische mogelijkheden.

De vraag “voor welke toepassing is deze technologie geschikt?” wordt zelden beantwoord door bijvoorbeeld het leerdomein (zorg, technisch, financieel, management, sociale vaardigheid, talen, IT..) maar meestal door de fase van het leerproces. E-learning cursussen (mits goed gebouwd) kunnen uitstekend werken voor kennisoverdracht in het verzorgen van een patient, het herstellen van een machine of het leiden van een vergadering. Video feedback is eerder geschikt om de toepassing te begeleiden van bijvoorbeeld nieuwe productie of management technieken. Social media hebben dikwijls met meeste nut in een latere fase voor professionals die hun know-how willen verdiepen.

Het schema "voor, tijdens, na"

Een eenvoudige en ook effectieve manier om leertechnologie in opleidingen te leren integreren is het schema “voor, tijdens, na”.

Hoe kan ik mijn huidige trainingen effectiever maken door het gebruik van technologie, voor, tijdens, na? Vooraf kan je kennisoverdracht voorzien. Door documenten door te sturen, of video’s of e-learning cursussen ter beschikking te stellen. Eventueel met een opdracht erbij. Via een platform kan je ook pre-testen afnemen. Via een wiki kan je intakes organiseren. Tijdens de opleiding kan je het werk van een leer community projecteren en bespreken. Zo vloeien life en online in elkaar over. Na een training kan je bijvoorbeeld bijkomende documenten aanbieden, individueel coachen, eindtesten afnemen of het leren van deelnemers onder elkaar stimuleren.

Het is belangrijk om de tijd te nemen om te experimenteren en te leren werken met allerhande nieuwe technologieën & vormen van inhoud. In een ontdekkende fase is de vraag “Waarvoor kan ik (bijvoorbeeld) Facebook, Twitter of een LMS gebruiken?” een zinvolle en noodzakelijke vraag. Men komt dan op ideeën en probeert. Dat is leren. Er is natuurlijk ook Yammer, Google+ of nieuwe apps zoals Curatr, TED-UD, Wikiweb, Layar. Dagelijks groeit de lijst.

In een volgend stadium vertrekken we vanuit de vragen: “Welke verandering willen we?”, “Hoe kunnen we die stapsgewijs realiseren?”, “Wat is haalbaar voor onze gebruikers?” Met in ons achterhoofd kennis van de vele mogelijkheden, hun toepassingen en hun valkuilen.

Het “voor-tijdens-na de training” schema is een praktisch hulpmiddel om deze evolutie te ondersteunen.

Training: Technology Enhanced Learning (TEL)

Wil je je verder verdiepen in Technology Enhanced Learning: dan kan je de 3-daagse training volgen bij HRD Academy, alle informatie vind je op deze webfiche.

Patrick Belpaire