Opleiding Systemisch Leiderschap

Organisaties staan voor bijzondere uitdagingen. De wereld is snel aan het veranderen en dit op een moeilijk te voorspellen manier. De complexiteit neemt toe en vertrouwde managementmethodes zijn niet langer toereikend. Net nu is de nood aan een ander soort leiderschap groot.

In 2016 ontmoetten Philippe Bailleur en Leanne Steeghs elkaar tijdens een train-de-trainer voor organisatie opstellers in Nederland. Al meerdere jaren ervaren ze de bijzondere meerwaarde van systemisch werk in het begeleiden van leiders, teams en organisaties. Ze hebben als missie dit werk toegankelijker te maken voor organisaties en besloten om die reden dit unieke leiderschapsprogramma in de wereld te zetten.

De training bestaat uit 5 blokken van twee dagen, niet residentieel (zonder overnachting)

1. Patronen en dynamieken in de onderstroom
2. Leiderschap en teamontwikkeling vanuit systemisch perspectief
3. Systemisch interveniëren vanuit de leiderschapsplek
4. Systeemtrauma in organisaties
5. Integratie en verdieping

Om deel te nemen aan deze intensieve 10-daagse training ‘Systemisch Leiderschap’ heb je minimaal vijf jaar ervaring nodig als leidinggevende van teams of groepen. Met deelnemers die niet (geheel) aan dit criterium voldoen, houden we een telefonische intake.

• Je leert met een systemische bril kijken naar complexe vraagstukken op het vlak van team- en organisatieontwikkeling. Je bent beter in staat om het onderscheid te maken tussen ‘technische problemen’ en ‘ontwikkelvraagstukken’. De vier oerkrachten (oftewel systemische principes) in de onderstroom van systemen zijn daarbij leidend. Je leiderschap zal daardoor meer afgestemd zijn op het gegeven dat organisaties eerder levende systemen zijn dan machines.

• Je weet hoe je symptomen (zoals verzuim, roddelen, weerstand, etc.) in de werking van de organisatie kunt verkennen en hoe je op een meer systemische manier kan interveniëren. Je krijgt hiervoor een nieuw arsenaal aan interventie mogelijkheden, systemische vragen en werkvormen aangereikt, die je kunt inzetten in je eigen team(s) en organisatie. 
• Je wordt geprikkeld in je ontwikkeling, zowel op persoonlijk als professioneel vlak. Je zal bewuster worden van de invloed van je eigen familieachtergrond, je gedragspatronen en het effect daarvan op anderen. Je zal zichtbaar en voelbaar groeien naar een meer systemische vorm van leiderschap wat zal leiden tot meer ‘impact’, ‘autoriteit’ en ‘transparantie’ zonder verlies van authenticiteit.
• Je leert hoe je op een trauma-geïnformeerde manier kunt kijken naar dynamieken en terugkerende problemen in de werking van teams en de algehele organisatie. Je bent je bewust van systeemtrauma, van datgene wat daar aanleiding toe geeft en hoe hiermee kan gewerkt worden, al dan niet met extra ondersteuning.

Blok 1: Patronen en dynamieken in de onderstroom

Allereerst neem je jouw persoonlijk leiderschap onder de loep. Je onderzoekt (vanuit je familiesysteem) waardoor het komt dat je bepaalde kwaliteiten sterk ontwikkeld hebt en ontdekt daarmee ook wat er ‘in de schaduw’ is gebleven. Van hieruit dient de leerlijn voor jouw verdere ontwikkeling zich aan. Thema’s die aan bod komen zijn leiderschap en lidmaatschap, omgaan met macht en succes en het herkennen van overdracht en tegenoverdracht, waar je als leider niet aan ontkomt. Dieper inzicht in je eigen patronen is een cruciale voorwaarde om systemisch leiderschap te ontwikkelen.

In dit eerste blok maak je ook kennis met de vier oerkrachten: ordening, insluiten, uitwisseling en bestemming. Dit zijn de basisbehoeften van ieder levend systeem. Als hieraan voldaan wordt, stroomt het. Is dit niet het geval dan stagneert het ergens in de organisatie. Werken met de oerkrachten is vaak een feest der herkenning: je krijgt eindelijk ‘ondertiteling’ bij wat je altijd al voelde, maar waar je nog geen woorden voor had.

Blok 2: Leiderschap en teamontwikkeling vanuit systemisch perspectief

Het ontwikkelen van systemisch leiderschap start vaak binnen het kader van teams. In dit blok onderzoeken we hoe jouw leiderschap vorm krijgt binnen de context van de teams waaraan jij leidinggeeft.  In welke fase van teamontwikkeling beweeg jij je makkelijker en waar zit jouw uitdaging? Waar versnel jij de ontwikkeling van teams en waar ben je mogelijks eerder belemmerend, rekening houdend met de manier waarop teams zich ontwikkelen.

Daarnaast besteden we in dit blok veel aandacht aan de ingebrachte casuïstiek van deelnemers, waar we vanuit systemisch perspectief naar kijken en op reflecteren. Veelvoorkomende patronen in organisaties, zoals parentificatie, triangulatie, succesangst en identificatie worden hierbij expliciet onder de loep genomen en besproken.

Blok 3: Systemisch interveniëren vanuit de leiderschapsplek

In dit blok verzamel je een rugzak vol systemische interventies, die geschikt zijn om in te zetten vanuit je leiderschapsrol. Je ervaart de kracht en het effect van het werken met systemische vragen die direct naar de onderstroom leiden. Tegelijkertijd leer je hoe je systemisch kunt luisteren, niet alleen met je oren maar met je hele lichaam.

Daarnaast maak je kennis met een aantal systemische werkvormen die je zelf in de praktijk kunt toepassen. Je oefent als leidinggevende in een coachende rol en tegelijkertijd krijg je de kans om verdiepende inzichten op te doen ten aanzien van een eigen, actueel persoonlijk of organisatorisch vraagstuk.  Daarin ga je zelf aan de slag met tafelopstellingen.

Blok 4: Systeemtrauma in organisaties

Organisaties staan onder bijzonder hoge druk. Daardoor kan zich plots of stapsgewijs systeemtrauma ontwikkelen. Het potentieel van een organisatie raakt daardoor verlamd. De broodnodige creativiteit raakt gekneld, het aanpassingsvermogen lijkt weg of de energie is op om nog zorgvuldig om te kunnen gaan met elkaar, de klant, patiënt of doelgroep.

Hoe herken je systeemtrauma en hoe ga je ermee aan de slag. Waar kan je op letten - vanuit je rol als leidinggevende - om systeemtrauma te voorkomen? Wat is er cruciaal om de organisatie (terug) veerkrachtiger te maken? In dit blok leer je op een trauma-geïnformeerde manier kijken naar je eigen organisatie, afdeling of team, zodanig dat je een aantal inzichten kunt vertalen naar de praktijk.

Blok 5: Integratie en verdieping

Tijdens de Opleiding Systemisch Leiderschap maak je een werkstuk over jouw persoonlijke en professionele ontwikkeling. Tijdens het laatste blok staan de systemische reflecties op de werkstukken centraal. We weten inmiddels dat deze uitwisseling een ideale manier is om de opgedane systemische kennis en inzichten te verdiepen, te verrijken en te integreren.

• Doorheen de opleiding word je geprikkeld om aan de slag te gaan met de aangereikte inzichten, mogelijk ook via huiswerkopdrachten tussen de blokken door.

• Het inbrengen van eigen casuïstiek - persoonlijk en/of op het vlak van de organisatie - vormt een rode draad doorheen de opleiding.
• In blok 5 zal ook de certificering plaatsvinden.  Om hiervoor in aanmerking te komen, geldt een aanwezigheidsplicht van minimaal 80% van de opleidingsdagen.
• Maximum aantal deelnemers: 16

Je ontvangt een exemplaar van de boeken ‘Systemisch Wijzer’ van Leanne Steeghs en ‘Stuck! Dealing with organizational trauma’ van Philippe Bailleur en een reader met relevante systemische artikelen. Daarnaast wordt er regelmatig verwezen naar andere relevante bronnen.

Deze opleiding is erkend voor het Vlaams Opleidingsverlof (het vroegere Educatief Verlof).  Als je als werknemer de opleiding volgt, mag je afwezig zijn op het werk, terwijl je loon wordt doorbetaald. De werkgever kan ter compensatie een forfaitair bedrag terugbetaald krijgen.  Erkenningsnummer: ODB-1001477.  Aantal uren: 80.  De opleiding is ook erkend voor de Opleidingscheques voor werknemers.

• KMO Portefeuille: HRD Academy is erkend voor de subsidie van de KMO Portefeuille. Indien uw organisatie aan de voorwaarden voldoet, betaalt de Vlaamse Overheid 20 tot 30% van het bedrag van de training.  Het (eventuele) cateringbedrag tot 25 euro per dag per persoon komt ook in aanmerking.  Het BTW bedrag niet, dat wordt rechtstreeks aan HRDA betaald.  Erkenningsnummer van HRD Academy: DV.O202520.

• Vlaams OpleidingsVerlof: HRD Academy heeft een kwaliteitsregistratie behaald voor dienstverleners binnen Werk en Sociale Economie.  Dat wil zeggen dat werknemers uit de privésector onder bepaalde voorwaarden recht hebben op het Vlaams Opleidingsverlof (vroegere Betaald Educatief Verlof).  
• Opleidingscheques voor werknemers: je kan opleidingscheques aanvragen voor opleidingen van HRD Academy die geregistreerd zijn in de Opleidingsdatabank van de Vlaamse Overheid.  Op de individuele webfiches van elke HRD Academy staat vermeld indien de opleiding hiervoor erkend is.
• Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Als de KMO of je zelfstandige zaak gevestigd is in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, kan je voor het volgen van de training een subsidie aanvragen aan dit Gewest. Je krijgt 40 tot 70% van de kosten vergoed.  Opgelet: je moet de premie wel minstens een maand voor aanvang van de opleiding aanvragen.
• Opleidingscheques Wallonië
• Werkbaarheidscheque: Eenmanszaken, KMO's en grote ondernemingen kunnen tot € 10.000 steun krijgen om knelpunten rond werkbaar werk binnen de organisatie in kaart te brengen om zo de arbeidsomstandigheden duurzaam te verbeteren.  Nav de Coronacrisis worden deze werkbaarheidscheques tijdelijk uitgebreid om verbeteracties mogelijk te maken in de vorm van advies, begeleiding en opleiding waarbij aandacht moet zijn voor het psychosociaal welbevinden van medewerkers.
• Liberform: Vormingsfonds voor de vrije beroepen
• Educam: Sectorfonds voor de automotive sector en aanverwante sectoren
• Co-valent: Vormingsfonds van de sectoren chemie, kunststoffen en life sciences.
• Logos: Vormingsfonds voor bedienden uit de internationale handel, het vervoer en de logistiek (PC 226)